Blog tags

Cutting Edge - Recensie van Karel Alleene

12-07-2018

Herlinde Leyssens, 'Kongokorset'

Ambities in koninklijke opdracht 

Het koloniale verleden laat Belgische schrijvers niet los. Wie herinnert zich de indertijd ophefmakende ‘Gangreen’-cyclus van Jef Geeraerts niet? Duidelijk niet gehinderd door deze en andere romans over Congo, debuteert Herlinde Leyssens nu met 'Kongokorset'. Een ambitieuze roman, gebaseerd op historische documenten.

Of Herlinde Leyssens meesurft op de golf waar realiteit het momenteel overneemt van louter fictie, is dit keer niet aan de orde. Hoe ze ertoe kwam om ruim 415 bladzijden te schrijven over Congo, toen nog geen officiële Belgische kolonie, legt ze in een dankwoord uit. Eenmaal in het bezit van een stapel dozen uit de nalatenschap van Gabrielle Deman, bewaard in het archief van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren, besloot ze een roman te schrijven over deze uitzonderlijke vrouw. Evenwel niet zonder eerst in de Schrijversacademie te zijn langs geweest om er de nodige vakkennis op te doen. 

Het stond in de sterren geschreven dat over Gabrielle Deman - de eerste vrouw die ooit de Kongo-Vrijstaat doorkruiste - ooit een boek zou geschreven worden. Opgegroeid in het Franstalige milieu van haar vader Edmond, uitgever en boekhandelaar, komt ze al vroeg in contact met heel wat kunstenaars en schrijvers. Een aantrekkelijk intellectueel tableau vivant. Geparfumeerde dames in ruisende rokken druk met elkaar pratend en heren van stand met een bol cognac binnen handbereik in het rooksalon hebben evenwel geen overweldigend effect op haar.

Eigengereid als ze is, studeert ze aan de Faculté des Sciences van de Université Libre de Belgique, waar ze als vrouw tegen een mannenwereld moet opboksen. Zonder meer een voorteken dat ze op een dag haar bourgeoisfamilie, waarin ze is opgegroeid, de rug zal toekeren. Als op een dag de boomlange kapitein-commandant Albert Sillye de uitgeverij van Edmond Deman betreedt - hij wil zijn studie over de mogelijkheden in Congo om een koninklijke stoeterij op te richten publiceren - is ze behoorlijk overrompeld door zijn aanwezigheid. Haar besluit staat vast: hij is de man van haar leven, ze zal met hem trouwen en met hem naar Congo afreizen.

Hoe ze elkaar beter leren kennen - en de talloze brieven die Albert naar zijn geliefde Gaby stuurt - wordt als aanloop naar hun trouw en hun uiteindelijk vertrek naar Congo uitvoerig beschreven. Net als het inschepen aan boord van de Anversville, hun belevenissen op zee, het verblijf in Senegal (waar paarden worden gekocht) en vervolgens het verder reizen met de SS Leopoldville naar hun eindbestemming. Herlinde Leyssens vertelt het allemaal in een aantrekkelijke stijl, zonder een storende overvloed van allerlei historische details die je de lust tot verder lezen ontneemt.

Evenzeer boeiend is haar relaas over haar verblijf in Congo waar ze het waagt tegen de heersende opvattingen in te gaan. 'Waarom zou je die negers leren schrijven en rekenen? Een zwarte moet je arm en dom houden, anders krijg je er achteraf alleen maar last mee.' Het verhindert haar niet de nodige fondsen te verzamelen voor een schoolgebouw, annex internaat.

Herlinde Leyssens heeft met 'Kongokorset' veel meer dan een klassiek Congo-verhaal geschreven. Het is een met verve beschreven liefdesroman van twee levensechte personages, plus hun entourage, die elk op hun eigen manier de Afrikaanse ziel proberen te peilen. Een boek van een auteur die het nu al verdient nauwlettend in de gaten te worden gehouden. 

Karel Alleene
© Cutting Edge - 12 juli 2018

http://www.cuttingedge.be/boek...